۱۳۸۹/۱۱/۲۰

موسیقی آذربایجان

آلاهن آدي ويادينان
موسيقي آذربايجان

در موزه ايران باستان در تهران و موزه لوور در قسمت تاريخ ايلام به مجسمه هاي کوجک

 نوازند گاني با قدمت دو هزار قبل از ميلا د بر مي خوريم که همچون آشيقان ما سرپا ايستاده

 وساز خود را بر روي سينه نگاهداشته اند چنين نوازندگاني را که مشا بهش را مي توان

 در ميان ترکان امروزي پيدا کرد

سرنخي ازقدمت هنر موسيقي آشيقي به دست مي دهد آشيقان به عنوان راويان دردها قهرماني

ها وداستان هاي ملت اه در نقش ريش سفيدان وخرد مندان قوم خود از قداست وگ واحترام


خاصي در بين ملت ترک بر خوردارند


اين قداست واحترام را مي توان در داستان هاي دده قورقود_ کوراوغلو و آشيق غريب

ومشاهده کرد که نقش اصلي از آن آشيقان با نام هاي متفاوتي همجون اوزان وبخشي

 در بين ملت ترک شناخته شده است

آشيق يک نوازنده معمولي نيست يک ملت است وآنهم ملت ترک

صفي الدين اورموي (قرن سيزدهم ميلادي ) وعبدالقادر مراغه اي (قرن چهاردهم ميلادي)

 دوموسيقيدان بزرگ آذر بايجان با شهرتي جهاني هستند

که در پي ريزي اصول علمي موسيقي نقش عمده اي بازي کرده اند

موسيقي ترکي با انواع متفاوت خود شامل ماهني (موسيقي فولکلور) موسيقي آشيق موسيقي

 مقامي (يا رديفي)موسيقي کلاسيک موسيقي عشاير _روستاي (شاملموسيقي قشقائي شمال

خراسان و) بالاخره اخيرا پاپ وجاز ازتنوع وسعت وظرافت بي نظيري بر خوردار است

 پرداختن به شهرت جهاني موسيقي آذربايجان در اين بحث کوتاه غير ممکن است

 ولي تنها مي توان افسوس خورد که جوانان ما غافل از اين گنجنيه گرانبها خويش فقط

خود را با موسيقي هاي بي مايه وغير هنري غربي وفارسي مشغول ساخته اند

در آذربايجان شمالي از اوايل قرن بيستم فعاليتهاي با ارزش وزيادي در راستاي تئوريزه کردن

موسيقي آذربايجان به عمل آمد که منجر به خلق اپراها باله ها سمفوني هاي مدرن ملي

آذربايجاني (نظير اپراي ليلي ومجنون کور اوغلو شاه اسماعيل سئويل نادر شاه و....)

 با الهام از موسيقي غربي براي اولين بار درآسيا گشت که از شهرتي جهاني بر خوردارند
تار آذربايجاني
تعداد سيم‌ها و نوع نواختن آن با تاري که در تهران نواخته مي‌شود، متفاوت است. تار آذربايجان يظاهرا حدود  150  سال پيش به وسيله‌ي شخصي به نام « صادق جان اسد اوغلو » در منطقه‌ي قره ‌باغ به وجود آمده و اين تار با تغييراتي که در آن داده شده به شکل امروزي در آمده است. تار آذربايجاني داراي يازده سيم است که به ترتيب خاصي با حفظ فاصله‌ي  چهارم درست کوک مي‌شود. از اين يازده سيم يکسيم باس و چهار سيم ديگر به نام جينگره يا  سيم زنگ معروف است. روي تمامي سيم‌ها مضراب زده مي‌شود اعم از سيم‌هاي اصلي، سيم باس و چهار سيم جينگره.تار آذربايجاني  22  پرده دارد. و وسعت آن در حدود دو اکتاو و نيم است.

درباره موسيقي «عاشقي» نظرات متفاوتي وجود دارد که در مجموع، بهترين مفهوم
آن عاشق به معني مشتاق لقاء به «حق» است.در قديم به عاشق‌ها «اوزان» مي‌گفتند
 و ظاهرا کلمه‌ي عاشق از دوره‌ي صفويه مرسوم شده است. دوره‌اي که رواج عاشقي بوده و عاشق‌ها از احترام ويژه‌اي برخوردار بوده‌اند. در رواياتشفاهي، قديمي‌ترين
 عاشق آذربايجان را «دده قرقود» مي‌نامند که احتمالا هفت‌صد تا هشت‌صد سال پيش
 مي‌زيسته است. ( درفرهنگ آذربايجان عاشق به کسي گفته مي‌شود که ساز بزند، آواز بخواند و اشعار را في‌البداهه بسرايد و داراي صفات و خصايل نيکو باشد.) موسيقي اصيل عاشقي تنها با ساز «قرپوز» قابل اجرا است. اين موسيقي داراي سي‌صد نغمه بوده است. اما در باب ساز عاشق، سازي که عاشق با آن مي‌نوازد. اين ساز در قديم داراي نه پرده بوده  که به مرور داراي چهارده، شانزده و بيست پرده شده است. در حالي که بسياري از عاشق‌هاي قديمي با سازهاي نه پرده‌اي مي‌نوازند، «عدالت نصيب‌اف» نوازنده‌ي بزرگ ساز عاشقي
 با ساز بيست پرده‌اي مي‌نوازد. اين ساز داراي نه سيم است که سه تا سه تا کوک مي‌شود. براي تغيير کوک فقط سيم‌هاي  رديف وسط عوض مي‌شود و دو رديف بيروني هميشه ثابت هستند. اخيرا از سازهاي دوازده سيمي نيزاستفاده مي‌شود. سيم‌هاي اين نوع سازها در سه دسته‌ي چهارتايي تنظيم مي‌گردد..

اگر مطالبي دراين ضمينه داريد در قسمت نظرات قرار دهيد تا با نام شما در وبلاگ قراربگيرد.
باتشکر ATROPATENA

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر